Umartwienie ciała w Wielkim Poście

 

„Prosimy Cię, wszechmogący Boże, spraw, niech rodzina Twoja, która dla umartwienia ciała wstrzymuje się od pokarmów, zabiega o sprawiedliwość i poniecha grzechu.”

(Kolekta na sobotę po 3. niedzieli Wielkiego Postu)

„Bez jakiegokolwiek osłabienia ciała sprzeciwiającego się duchowi, niepodobna jest ująć w karby pożądliwość i utrzymać ją w przepisanych przykazaniem granicach.”

(Z Encyklopedii Kościelnej)

W dzisiejszych czasach, gdy post ścisły został niemal całkiem zniesiony jako obowiązek dla katolików (poza Środą Popielcową i Wielkim Piątkiem), wiele osób – kierując się pobożnością – w okresie Wielkiego Postu podejmuje różnego typu, wymyślone przez siebie umartwienia. Często polegają one na powstrzymywaniu się od tych napojów i potraw, które stanowią w ich życiu pewną przyjemność (np. kawa, alkohol, słodycze).

Warto wiedzieć i pamiętać jednak przy tym, że tradycyjna katolicka dyscyplina postna zakłada, iż umartwienie własnego ciała w Wielkim Poście polega nie tyle i nie tylko na powstrzymywaniu się od dozwolonych i przynoszących nam przyjemność „używek”, ale na ograniczeniu ilości i jakości pokarmu stanowiącego nasze codzienne pożywienie. W ten sposób Kościół jako społeczność nie tylko idzie śladami swego Założyciela, który przez 40 dni pościł na pustyni, ale również chce włączyć wiernych w zasługi zadośćuczynienia Chrystusa, dać im szansę wyzwolenia się od kar doczesnych należnych za grzechy, a także – poprzez osłabienie sił ciała – uczynić ich sposobniejszymi do słuchania natchnień łaski i walki z grzechem.

Jeśli więc Kościół – nasza najlepsza Matka – przez długie wieki wyznaczał wiernym jasno określone zasady spożywania pokarmów w czasie Wielkiego Postu, to czy dziś – w dobie ogromnego kryzysu w Kościele – wiedząc jak zbawienne skutki przynosi wiernym ich przestrzeganie, nie warto podjąć się tego trudu, jeśli już nie ze ścisłego obowiązku, to z miłości Bożej i w trosce o życie wieczne?

Tradycyjna dyscyplina Wielkiego Postu (za Katechizmem kard. Gasparriego):

1. Przykazanie wstrzymania się od mięsa i zarazem postu (jeden posiłek do syta i dwa skromne rano i wieczorem) obowiązuje w Środę Popielcową, w piątki i soboty Wielkiego Postu, w Suche Dni Wielkiego Postu.

2. Przepis samego tylko postu obowiązuje w pozostałe dni Wielkiego Postu, z wyjątkiem niedziel.